Salinan surat Francis Light kepada Sultan Terengganu (MS40320/5, folio 80) berkaitan perdagangan di Terengganu (6 Zulkaedah)

Ya Ghafur Rahim

Daulat al-‘izam wa bihi al-kiram serta tulus ikhlas yang tiada berkesudahan selagi ada perkitaran cakerawala matahari dan bulan daripada patik Gurnador Pulau Pinang yang hina daripada sekalian hina merafakkan sembah ke bawah tapak cerpu duli Yang Dipertuan Terengganu Yang Maha Mulia serta patik mohonkan ampun penuh limpah terjunjung ke atas jemala patik ampun tuanku 

Draf surat Francis Light kepada Sultan Kedah (MS40320/5, folio 79) berkaitan surat perjanjian pendudukan Pulau Pinang (16 Shaaban 1205, Khamis, 21 April 1791)

Ya Ghafur Rahim

Daulat Tuanku Shah Alam Zillullah fi al-‘alam ampun tuanku patik Gurnador Pulau Pinang hamba yang teramat hina daripada sekalian hina merafakkan sembah ke bawah tapak cerpu duli Yang Dipertuan Yang Maha Mulia serta patik memohonkan ampun beribu2 ampun penuh limpah terjunjung ke atas jemala patik ampun tuanku 

Draf surat Francis Light (MS40320/5, folio 77) berkaitan dagangan ke Terengganu

Ahwal surat sahabat beta dibawa adinda itu Nakhoda Parya Tambi sampailah pada beta dengan sempurnanya maka segala yang tersebut dalamnya fahamlah beta segenap perkaranya 

Salinan surat kepada Francis Light (MS40320/5, folio 76) berkaitan perang di Teluk Semawi

Amma ba’d adapun kemudian dari itu barang maklum kiranya akan hal ahwal perbuatan Tenku Muda kirim kertas sekeping akan Gurnador Pulau Pinang sebab dahulu sahabat Pulau Pinang ada janji lagi dengan Tenku Muda itu sekarang pun karena Kapitan Yu Gurnador kata tiada dia perang 

Surat Ikrar kepada Francis Light (MS40320/5, folio 75) berkaitan perkongsian harta dengan Nakhoda Rumak

Qawluhu al-Haqq

Ini ikrar pakbicara diperiksa tuan Gurnador Raja Pulau Pinang 

Surat Francis Light kepada Yang Dipertuan Aceh (MS40320/5, folio 74) berkaitan tawaran pertolongan kepada Aceh (Selasa, 1 Rabiul Awal)

Ya Ghafur Rahim

Daulat al-‘Izam wa bihi al-kiram serta tulus ikhlas yang tiada berkesudahan selagi ada perkitaran cakerawala matahari dan bulan daripada patik Gurnador Pulau Pinang yang teramat hina daripada sekalian hina merafakkan sembah ke bawah tapak cerpu duli Yang Dipertuan Aceh Yang Maha Mulia serta patik mohonkan ampun beribu2 ampun penuh limpah terjunjung ke atas jemala patik ampun tuanku 

Salinan surat Francis Light kepada Sultan Kedah (MS40320/5, folio 73) berkaitan kedatngan kapal perang

Ahwal maka adalah patik beri surat pada Jenderal menyatakan khabar lanun mari ke Kurau 

Senarai bayaran upah bekerja (MS40320/5, folio 72) bertarikh 8 Safar 1205 (17 Oktober 1790)

Sanah 1205 tahun2 Dal Akhir pada dulapan haribulan Safar diupah orang bekerja kubu

Surat kepada Francis Light (MS40320/5, folio 71) berkaitan hutang Saudagar Nasruddin

Ahwal akan fasal ambilan dan bayaran Dato’ Saudagar Nasruddin itu sudah dilihat segala daftar 

Salinan Surat Sultan Abdullah kepada Francis Light (MS40320/5, folio 69) berkaitan masalah pendudukan Inggeris di Pulau Pinang (14 Jamadil Awal)

Surat kasih sayang beta sampai kepada sahabat beta Gurnador Pulau Pinang 

Surat daripada Cina Tim kepada Francis Light (MS40320/5, folio 68) berkaitan kes amuk melibatkan Yang Dipertuan Besar Riau dan Raja Ilanun

Bahawa inilah warqatul ikhsal yang termaktub dalamnya dengan berapa tulus ikhsal serta putih hati yang tiada berhingga serta kirim tabik banyak2 iaitu daripada Cina Tim orang yang yang hina lagi miskin di dalam negeri Selangor datang kepada tuan Gurnador yang ada duduk di Pulau Pinang serta mengasihi segala dagadang miskin serta menolongi segala ora[ng] yang kesakitan seperti sepohon kayu yang besar boleh menaungi segala mereka yang kena panas matahari demkianlah adanya diberi Allah Ta’ala akan tuan Gurnador duduk di Pulau Pinang itu 

Senarai nama yang menebas hutan (MS40320/5, folio 67) sebanyak 114 relung di Teluk Air Raja

Ini daftarnya banyak orang menebas hutan dan banyak relung hutan yang ditebasnya

Surat Penggawa Telebong kepada Francis Light (MS40320/5, folio 66) berkaitan papan dan tiang untuk dihantar ke Pulau PInang (Jumaat, 11 Rabiul Awal 1202 / 21 Disember 1787)

Al-Mustahaqqah

Surat kasih sayang serta tulus ikhlas daripada beta Penggawa yang bermaqam di Pulau Telebong yang kecil sampai kepada sahabat beta tuan Gurnador yang memerintahkan bandar Pulau Pinang yang amat makmur serta gah kepujian pada segala jajahan negeri dibawa[h] angin dan atas angin pandai memerintahkan sekalian kerja yang besar seni serta membela membaiki hati segala handai taulan sejak keadaan air embun pada ketika dinihari demikianlah adanya maka sangatlah dipuji oleh segala dagang senteri segenap negeri mengatakan murah adil dalam bandar Pulau Pinang itu tiadalah ia merasai duka nestapa senantiasa dengan kesukaan duduk dalam Pulau Pinang itu 

Surat Nakhoda Po Kuala kepada Francis Light (MS40320/5, folio 65) berkaitan fitnah oleh Po Muda Sayyidi

Ya ‘Aziz al-Karim

Alhamdulillah wahdah puji yang tiada berkeputusan serta kasih dan tulus ikhlas maka diiringi pula dengan beberapa takzim dan takrim serta hormat dan khidmat yang dicampuri dengan madah dan thana iaitu daripada hamba Dato’ Nakhoda Po Kuala yang hina lagi da’if barang disampaikan Allah Subhanahu Wa Ta’ala apa kiranya fi wajh al-karim iaitu hadrat Dato’ Gurnador yang istirahat dalam negeri Tanjung Penaga bandar makmur yang dikarniai Allah Subhanahu Wa Ta’ala apa kiranya pangkat dan taufik dan hidayat dan beroleh kebesaran daripada Allah tuan kita Malik al-Wahhab amma ba’d 

Surat Nakhoda Basir kepada Nakhoda Mirangkandu (MS40320/5, folio 64) berkaitan perselisihan antara Pulau dan Batu Bahara

Ya Qadiya al-Hajat

Sembah sujud yang dimulai dengan fattah al-kalam wa tahmid al-nazim serta dihiringi  dengan rindu dendam yang tiada berhingga tiap2 pagi dan petang siang dan malam iaitu dari kepada anakhanda  Nakhoda Basir yang daif lagi miskin dari kepada sekalian ghair Allah yang banyak barang diwasilkan Allah subhanah wa Ta’ala apalah kiranya datang ke hadrat ayahanda saudagar 

Salinan surat Francis Light kepada Sultan Kedah (MS40320/5, folio 63) berkaitan surat perjanjian menduduki Pulau Pinang

Patik maklumkan ahwal adalah masa duli Paduka adinda Tenku Raja Muda duduk di Kuala Muda dengan segala Dato’2 sekalian panggil Kapitan Uskut kehendaki selaksa rial pada setahun jadi kebajikan tiadalah apa lagi 

Surat Tengku Kejuruan Japura kepada Francis Light (MS40320/5, folio 62) berkaitan Nakhoda Mahmud pengganti Nakhoda Barul

Ya Aziz al-Rahim

Alhamdulillah rab al-‘alamin wa al-‘aqibat lilmuttaqin wa al-salat wa al-salam ‘ala rasulika sayyidina Muhammad wa ‘ala alihi wa sahbihi ajma’in maka diiringi dengan beberapa hormat mulia iaitu dari Langkat daripada Tengku Kejuruan Japura barang disampaikan Allah apa kiranya kepada sahabat beta kapitan seri Gurnador yang bermaqam di bandar Pulau Pinang yang telah beroleh pangkat dan darjat daripada Tuhan kita hannan al-mannan amin2 thumma amin wa ba’d 

Draf surat Francis Light kepada Sultan Terengganu (MS40320/5, folio 61) berkaitan perdagangan opiun dan lada

Ahwal surat duli tuanku dibawa Kapitan Karniki itu sampailah pada patik dengan sempurnanya maka dengar khabar duli Tuanku duduk dengan sejahteranya maka amat kesukaanlah patik menengar khabar itu maka tiadalah patik apa lupakan kasih sayang duli Tuanku itu 

Draf surat Francis Light kepada Sambas (MS40320/5, folio 60) berkaitan kapal Inggeris ke Sambas

Ahwal akan surat sahabat beta dua pucuk itu sampailah pada beta dengan sejahteranya maka segala yang tersebut dalamnya fahamlah beta segenap perkaranya 

Surat Shaikh Abdullah kepada Scott (MS40320/5, folio 59) berkaitan kapal Perancis (6 Safar, Khamis)

Ini alamat daripada Tuan Shait Abdullah barang disampaikan Allah subhanahu wa Ta’ala kiranya kepada Datuk Uskut setelah dipeliharakan Allah Ta’ala juga karana Tuan Shait Abdullah ada kirim surat sepu sepucuk kepada sampai Teku Karat Tuan Shait mintak doa kepada Allah banyak2 

Draf surat kepada Tuan Sayid Husain (MS40320/5, folio 58) berkaitan adat Inggeris di Pulau Pinang

Tuan Sayid Husain dengan segala anak bininya jikalau tiada suka duduk dalam negeri Pulau Pinang boleh pergi pada negeri yang lain 

Surat kepada Tuan Sayid Husain (MS40320/5, folio 57) berkaitan adat Inggeris tinggal di Pulau Pinang

Tuan Sayid Husain dengan segala anak bininya jikalau tiada suka duduk dalam negeri Pulau Pinang boleh pindah pergi pada negeri yang lain 

Salinan Surat Francis Light kepada Sultan Kedah (MS40320/5, folio 56) berkaitan surat kepada Gabenor Jeneral di Benggala

Patik maklumkan ahwal surat duli Tenku dibawa Saudagar Mirangkandu itu sudahlah patik nyatakan kepada Komandor

Draf surat Francis Light kepada Tenku (MS40320/5, folio 55) berkaitan dagangan

Ahwal akan surat duli Tenku beri pergi akan Mister Permi itu sudahlah sampai 

Surat Francis Light kepada orang berkebun berladang (MS40320/5, folio 54) berkaitan hukuman membakar hutan (Sabtu, 15 Rejab, 1208 Tahun Jim / 15 Februari 1794)

Qawluhu al-Haqq

Alamat surat cap tuan Gurnador Raja Pulau Pinang dinyatakan pada segala orang yang berkebun dan berladang 

Salinan surat cit Francis Light kepada Sultan Terengganu (MS40320/5, folio 53) berkaitan Kapten Carnegie

Surat cit daripada patik Gurnador Pulau Pinang maklumkan sembah ke bawah tapak cerpu duli Yang Dipertuan Terengganu Yang Maha Mulia patik maklumkan ahwal akan Kapitan Karniki ini orang baik boleh dipercayai segala kerja tuanku tamat

Salinan Surat Francis Light kepada Sultan Kedah (MS40320/5, folio 52) berkaitan bekalan makanan dari Kedah ke Pulau Pinang

Patik maklumkan ahwal adalah kapal perang Komander adik Jenderal Benggala lima hari sudah sampai mari ke Pulau Pinang ada lagi empat buah mau datang dalam empat lima hari ini 

Draf surat Han Ril kepada Raja Kedah (MS40320/5, folio 51) berkaitan bekalan makanan dari Kedah ke Pulau Pinang

Daripada Han Ril malim Kon Walis Komander Panglima kapal per segala kapal perang Raja Inggeris segala jajahan kompeni Inggeris kepada Raja Kedah 

Salinan surat Francis Light (MS40320/5, folio 50) berkaitan surat kepada Jenderal

Ahwal akan surat sahabat beta kedua dibawa Cik Dolah itu sampailah pada beta dengan sempurnanya 

Surat Ikrar Panjang Pak Leha (MS40320/5, folio 49) berkaitan kes kecurian

Qawluhu al-Haqq

Ini ikrar senda Panjang Pak Leha diperiksa Khatib Alang dengan suruh Dato’ Seri Pekerma Jaya 

Salinan Surat Francis Light kepada Sultan Kedah (MS40320/5, folio 48) berkaitan hubungan Kedah Pulau Pinang

Ahwal akan surat Yang Maha Mulia dibawa Tenku Raden Muhamad itu terjunjunglah di jemala patik 

Salinan surat Francis Light kepada Sultan Kedah (MS40320/5, folio 47) berkaitan pembayaran wang

Seperti perjanjian enam ribu rial pada setahun maka dahulu sudah terima dua laksa seribu tiga ratus dua puluh rial 

Catatan hutang (MS40320/5, folio 46) Lebai Abdul Latif kepada Captain Scott

Lebai Abdul Latif mengambil hutang kepada Kapitan Uskut banyaknya sembilan ratus rial 

KOLEKSI SURAT-SURAT FRANCIS LIGHT (1771 - 1794)@USM: Sumber Sejarah Awal Rantau Kepulauan Melayu

Warkah Persatuan Sejarah Malaysia Bil. 60/19, Apr/Jun 2019

Link: Klik di sini.

Salinan surat Sultan Kedah kepada Francis Light (MS40320/5, folio 45) berkaitan janji pemberian duit oleh Kapitan Scott (Ahad, 28 Rejab)

Ahwal akan surat sahabat beta beri mari itu sampailah pada beta dengan sempurnanya 

Surat Francis Light kepada Sultan Kedah (MS40320/5, folio 44) berkaitan kedatangan kapal perang ke Pulau Pinang

Patik maklumkan ahwal adalah kapal perang Komandor adik Jenderal Benggala lima hari sudah sampai mari ke Pulau Pinang 

Surat Francis Light kepada Sultan Kedah (MS40320/5, folio 43) berkaitan lanun

Patik maklumkan ahwal akan orang lanun ini selama ia lari daripada berperang dengan Jaga2 dekat Kuala Tebengau tiadalah patik boleh khabar yang tentu 

Surat Francis Light kepada Sultan Terengganu (MS40320/5, folio 42) berkaitan bantuan kepada Kapitan Carnegie

Sampailah surat duli Tuanku beri mari kepada Kapitan Karniki itu dengan sempurnanya 

Surat perjanjian Miya Muhamad dan Sheikh Mia berhutang dengan Sultan Kedah (MS40320/5, folio 40, 41) 29 Jamadil Akhir 1205 Tahun2 Dal Akhir (5 Mac 1791)

Ini salin surat tapak tangan Miyya Muhamad dan Sheikh Miyya berhutang pada ke bawah Duli Yang Dipertuan Yang Maha Mulia itu dengan Bahasa Keling dijawikan dengan Bahasa Melayu tamat

Draf Surat Francis Light (MS40320/5, folio 39) berkaitan permintaan pendudukan Pulau Pinang

Ahwal akan surat sahabat beta beri mari itu sampailah pada beta 

Ikrar Francis Light kepada Sultan Abdullah Kedah (MS40320/5, folio 38) berkaitan syarat pendudukan Pulau Pinang

Ketika itu ini pada menyatakan ikrar Gurnador sembahkan ke bawah tapak cerpu duli Yang Dipertuan Yang Maha Mulia

Draf surat kepada Jenderal di Benggala (MS40320/5, folio 37) berkaitan syarat pendudukan Kompeni di Pulau Pinang (26 Mac 1791)

Ini rupa bunyi surat hendak buat akan Jenderal

Surat Francis Light (MS40320/5, folio 36) berkaitan perundingan dengan Jenderal di Benggala

Ahwal surat sahabat beta beri mari itu sampailah pada beta dengan sempurnanya 

Surat Francis Light kepada Maharaja Setia (MS40320/5, folio 35) berkaitan pembinaan jalan (Rabu, 12 Syaaban / 26 Mac 1793)

Qawluhu al-haqq

Alamat surat cap tuan Gurnador Raja Pulau Pinang dinyatakan kepada Tok Maharaja Setia 

Salinan Surat Francis Light kepada Sultan Abdullah Kedah (MS40320/5, folio 33) berkaitan pembelian opium dan penduduk Pulau Pinang

Ahwal akan surat duli tuanku dibawa paduka anakanda itu Tenku Raden Muhamad terjunjunglah di jemala patik 

Surat Orang Kaya Batuah Batu Bahara kepada Francis Light (MS40320/5, folio 31) berkaitan warkah kiriman Kapitan Jaga2 tentang kes kici, harta dan kelasinya (Isnin, 11 Safar)

Nur al-Shams wa al-Qamar

Surat tulus ikhlas muafakat yang tiada berkeputusan selagi ada peredaran cakerawala matahari dan bulan daripada beta Dato’ Kaya Batuah yang duduk dalam Kuala Batu Bahara barang disampaikan Tuhan sarwa sekalian alam apalah kiranya kepada sahabat beta Dato’ Gurnador yang memerintah bandar kota Pulau Pinang yang akil bijaksana yang telah masyhur sampai ke mana2 jalan kebajikan wa ba’d 

Surat Raja Kecik Besar Perak kepada Francis Light (MS 40320/5, folio 30) berkaitan penjualan timah (Selasa, 5 Zulhijah 1201 / 18 September 1787)

Ya Qadiya al-Hajat

Alhamdulillah rab al-‘alamin wa al-‘aqibat lilmuttaqin al-salat wa al-salam ‘ala sayyid al-mursalin wa ya khair al-nasirin bahawa ini warqat al-ikhlas sazrah termaktub dalamnya tahiyyat bi al-khairat al-daimat iaitu daripada Raja Kecik Besar yang ada duk bernaung pada bawah duli hadrat Yang Dipertuan Yang Maha Mulia dalam negeri Perak Darul Ridwan barang diwasilkan Tuhan sarwa sekalian alam apalah kiranya pada Gurnador yang memerintahkan tadbir kebesaran kompeni dalam negeri Kota Pulau Pinang yang arif bijaksana pada hal jalan melakukan kesukaan dan muafakat serta berkasih kasihan yang tiada berhingga kedengaran pada sarib [masyriq] dan maghrib dalam pada itu maka masyhurlah khabar wartanya menolongi segala faqir dan miskin yang kesakitan pada jalani amr bi al-ma'ruf wa nahy ‘an al-munkar 

Surat Raja Alaidin Sulaiman Shah kepada Francis Light (MS40320/5, folio 29) berkenaan barang dagangan dari Bubun iaitu timah, rotan, belerang, beras, lilin, gading, kijang dan emas (6 Muharam)

Qawluh Haqq

Ini surat beta Raja ‘Ala Idin Sulaiman Shah sampai pada sahabat beta Gurnador Pulau Pinang 

Surat Raja Bendahara Perak kepada Francis Light (MS40320/5, folio 28) berkaitan pembelian beras (1202H / 1787)

Al Shams wa al-qamar

Salam lillah Ta’ala ‘ala al-dawam ma damat al-layl wa al-ayyam dengan berkat Muhammad Sayyid al-anam serta dihiasi dengan beberapa madah dan sana daripada kita Raja Bendahara wakil Sultan yang memerintahkan takhta kerajaan duli Yang Dipertuan dalam negeri Perak Dar al-Ridwan barang disampaikan oleh Tuhan semesta sekalian alam apalah kiranya pada sahabat kita Gurnador yang memerintahkan tadbir kebesaran kompeni dalam negeri Kota Pulau Pinang yang arif bijaksana pada melakukan kesukaan dan berkasih kasihan yang tiada berhingga dan bekeputusan kita dengar menolongi hamba Allah yang kesakitan maka masyhurlah khabarnya pada masyariq dan maghrib di bawah angin ini sahabat kita berbuat kebajikan 

Surat Laksamana Perak kepada Francis Light (MS40320/5, folio 27) berkaitan pembelian opium (12 Jamadil Akhir, Rabu)

Ya Qadiya al-Hajat

Alhamdulillah ikmal al-kiram wa bi al-salam al-‘izam wa ‘ala alihi wa ashabihi ajma’in sayyid al-jamal wa wa bi’inayat Allah al-ikmal telah selesailah daripada memuji Allah khalifat al-rahim dan salawat akan rasul khair min al-karim maka diidafatkan dalamnya afdal al-salam wa bi al-du’a al-‘azim iaitu sahifat al-ikhlas tulus serta putih hati daripada Raja Laksamana dalam negeri Perak Darul Ridwan barang disampaikan Allah Subhnahu Ta’ala apalah kiranya dengan selamatnya fi wajh al-karim kepada sahabat kita Datuk Gurnador yang dipeliharakan Allah Subhanahu Ta’ala ‘ain dan sa’adat yang amat sempurna serta arif dan bijaksana pada perintah budiman dan ialah yang bersifat tulus dan ikhlas kepada sahabat dan handai taulannya karib dan ba’id barang lanjut kiranya umurnya dalam dunia serta sihat dan afiat supaya bertambah2 kemuliaannya ‘ala al-din amin ya rab al-‘alamin wa ma ba’dah 

Surat Sayid Hasan kepada Francis Light (MS40320/5, folio 26) berkaitan pembelian senapang dan ubat bedil

Al-Mustahaqqah

Surat ikhlas yang berkasih kasihan muafakat yang tiada berputusan selagi ada perkitaran cakerawala matahari dan bulan daripada Maulana Sayid Hasan barang disampaikan Allah kiranya kepada pihak Gurnador Kapitan Laik Dewa Raja yang di atas kemuliaan dan kebesaran dalam Kota Pulau Pinang yang telah termasyhur sebutannya pada antara segala laut dan darat dan berdirilah gah kepujian pada antara mashriq dan maghrib yang nantiasa berkasih kasihan dan setiawan pada segala negeri atas angin dan baruh angin dan berlaku perintah kebajikan dengan segala handai dan taulan dengan perangai yang amat lemah lembut pada pihak aqtar dan segala alam senantiasalah terpelihara pada segala ketika dan zaman dengan takdir Tuhan Malik al-Mannan zi al-Jud wa al-ihsan amma ba’d 

Surat Kejuruan Japura kepada Francis Light (MS 40320/5, folio 25) berkaitan pembelian lela dan timah

Ya Qadiya al-hajat

Alhamdulillah rab al-‘alamin wa al-salat wa al-salam ‘ala rasulika sayyidina Muhammad wa ‘ala alihi wa ashabih ajma’in maka diiring dengan beberapa hormat mulia iaitu daripada Kejuruan Jepura barang diwasilkan Tuhan hannan l-mannan apalah kira kepada sahabat beta tuan Kapitan Seri Gurnador yang telah bermaqam di bandar Pulau Pinang wa ba’du 

Surat Bendahara Kedah kepada Francis Light (MS 40320/5, folio 24) berkaitan hamba yang lari (Sabtu, 27 Muharam 1204 Tahun2 Waw, 17 Oktober 1789)

Al-Mustahaqqah

Surat kasih sayang yang tiada berputusan selagi ada perkitaran cakerawala matahari dan bulan daripada Bendahara datang kepada sahabat kekasih beta To’ Gurnador yang telah diserahkan Tuhan sarwa alam memerintahkan di Pulau Pinang yang sangat arif bijaksana telah masyhurlah wartanya pada segala negeri timur dan barat sangat setiawannya pada menolongi segala hal sahabat handainya qarib dan ba’id amma ba’d 

Surat Laksamana Kedah kepada Francis Light (MS 40320/5, folio 23) berkaitan penawaran rumah dan kedatangan kapal Perancis di Salang (Khamis, 12 Rabiul Awal 1203 / 11 Disember 1788)

Al-Mustahaqqah

Surat tulus ikhlas daripada Laksamana mari sampai kepada sahabat beta Gurnador Pulau Pinang yang dalam aman Tuhan sarwa alam 

Surat Laksamana Kedah kepada Francis Light (MS 40320/5, folio 22) berkaitan orang laut yang lari (12 Rejab)

Al-Mustahaqqah

Surat kasih sayang tulus ikhlas muafakat yang tiada berkesudahan daripada beta Laksamana sampai pada sahabat beta Gurnador Pulau Pinang 

Surat Laksamana Kedah kepada Francis Light (MS 40320/5, folio 21) berkaitan masalah orang yang ditangkap (17 Muharram, Jumaat)

Al-Mustahaqq

Surat kasih sayang tulus iklas muafakat yang tiada berkesudahan daripada beta Laksamana sampai pada sahabat beta gurnador Pulau Pinang

Surat Orang Kaya Buluh Cina kepada Francis Light (MS 40320/5, folio 18) berkaitan pembelian belerang

Qawluhu al-Haqq

Dato’ Orang Kaya Buluh Cina apunya tabik banyak2 kepada sahabat sahaya Dato’ Gurnador Raja Pulau Pinang alamat surat tulus ikhlas serta putih cuci hati yang tiada berhingga dan tiada bermasa terlebih daripada air yang jernih iaitu daripada Dato’ Orang Kaya Buluh Cina apunya tabik banyak2 kepada sahabat sahaya Dato’ Gurnador Raja Pulau Pinang mengatakan hal ahwal 

Surat Laksamana Perak kepada Francis Light (MS 40320/5, folio 17) berkaitan 3 orang yang belum lagi sampai ke Perak (12 Syaaban, Khamis)

Ya Ghafur al-Rahim

Bahawa ini surat tulus dan ikhlas serta suci putih hati daripada Laksamana negeri Perak Darul Ridhwan barang disampaikan Allah Tuhan suruh sekalian alam barang sampailah kiranya ke hadapan Dato’ Gurunador yang memerintahkan kota negeri Pulau Pinang yang di atas kebesaran kompeni dan kemuliaan membelakan dagang senteri orang yang miskin amin thumma amin syahadan wa ba’dah 

Surat Tengku Kelana Jaya Putera Langat kepada Francis Light (MS 40320/5, folio 16) berkaitan perdagangan (24 Disember 1792)

Qultu al-Asah

Waraqat al-mawjud dan hadiyat al-mamdud maka dipesertakan dalamnya tulus dan ikhlas serta suci dan dan putihati iaitu Tengku Kelana Jaya Putera yang ada semayam di Langat barang disampaikan Tuhan seru alam sekalian ke darat kepada Gurnador yang di atas tahta kerajaa[n] dan kebesarang di dalam negeri Puluh Pinang dan yang mempunyai perangai kamal al-ihsan daripada handai taulannya bayna al-qarib wa al-ba’id daripada kasih berkasihan serta menyampaikan hajat dan maksud orang yang bermaksud dan lagi menolong segala orang yang kekurangan dan kesakitan daripada sekalian handai taulannya maka masyhurlah daripada sekalian negeri dan desa besar dan kecil daripada menengar budi pekerti yang amat masyhur daripada ihsannya maka hendaklah kita bersahabat Gurnador selagi ada peredarnya nur al-shams wa al-qamar dan kasih berkasihan demikianlah adanya wa ba’dah 

Surat Merikan Kandu, Khatib Lebai, Husin Sab, Betasib dan Abu Bakar Lebai kepada Francis Light (MS 40320/5, folio 15) memohon berhutang untuk memulakan perniagaan

Ya Aziz al-Rahim

Hamba Dato’ Merikan Kandu dan Khatib Lebai dan Takdur Husin Sab dan Nakhoda Betasib dan Takdur Abu Bakar Lebai hamba yang teramat hina maklumkan sembah ke bawah qadam Dato’ Tuan Gurnador Raja Pulau Pinang yang mulia wa ba’d 

Surat Sultan Abdullah Kedah kepada Francis Light (MS 40320/5, folio 14) berkaitan hamba Tenu dan Keling dan hutang tukang larik dan tukang tembaga (Khamis, 23 Syawal 1206 / 14 Jun 1792)

Al-Mustahaqqah

Surat tulus ikhlas berkasih kasihan muafakat yang tiada berkesudahan daripada beta sampai kepada sahabat beta Gurnador Pulau Pinang yang akil bijaksana telah masyhur sampai ke mana mana dari atas angin dan ke baruh angin kedengaran bahana pada perintah bersahabat sangat sempurna 

Surat Sultan Ibrahim Selangor kepada Francis Light (MS 40320/5, folio 13) memohon tumpangkan orang hendak mengerjakan haji (1207H / 1792/93)

al-Shams wa al-Qamar

bahawa ini warkah al-ikhlas wa tuhfat al-ajnas yang terbit daripada hati yang putih suci lagi jernih iaitu daripada Sultan Ibrahim yang ada semayam di atas singgasana tahta kerajaan di dalam bandar negeri Selangor Darul Khusus barang disampaikan Tuhan kita Tuhan sarwa alam sekalian kepada sahabat kita Mister Gobernor yang ada memerintah di dalam bandar Pulau Pinang Darul Aman ialah yang telah masyhur wartanya pada tiap2 negeri yang di bawah angin ini daripada sangat mengasihani segala anak dagang yang keluar masuk di dalam bandarnya amma ba’du 

Surat Raja Cenak kepada Francis Light (MS 40320/5, folio 12) berkaitan hubungan dagangan Pulau Pinang dengan Cenak (Jumaat, 1 Safar, 1206 Tahun Alif / 30 September 1791)

Al-Mustahaqqah

Surat kasih sayang serta tulus ikhlas yang tiada berkesudahan daripada beta Raja Cenak di negeri Kedah sampai kepada sahabat beta Dato’ Gurnador yang mempunyai perintah di dalam bandar Pulau Pinang serta dengan arif bijaksana serta yang amat mengasihani segala hamba Allah dan segala dagang yang teraniaya maka dengan adil sahabat beta itu jadi ramai serta makmurlah di dalam bandar Pulau Pinang itu 

Warkah-warkah Istana Kedah kepada Francis Light 2019

Surat Yang Dipertuan Asahan kepada James Scott (MS40320/5, folio 11) berkaitan pembelian kuda dan rotan

Ya Mahabbat al-Qulub

Bahawa inilah tanda tulus dan serta suci putih hati serta kita minta tabik banyak2 iaitu daripada Yang Dipertuan yang mempunyai kerajaan dalam negeri Asahan 2 barang diwasilkan Tuhan ilayh al-‘alamin jua kiranya kepada sahabat kita Kapitan Uskut yang ada duduk dalam Pulau Pinang barang bertambah2 jua kiranya sihat dan dan afiat mandal al-dunia amin thumma amin wa ba’d 

Surat Raja Muda Perlis Raja Diyauddin kepada Francis Light (MS40320/5, folio 10) berkaitan pembelian senapang dan ubat bedil (Isnin, 12 Rabiul Akhir 1202 Tahun Dal Awal/21 Januari 1788)

Al-Mustahaqqah

Surat tulus ikhlas berkasih kasihan muafakat yang tiada berputusan selagi ada perkitaran cakerawala matahari dan bulan daripada beta Raja Muda datang kepada sahabat beta Senyur Gurnador negeri kota Pulau Pinang yang amat akil bijaksana masyhur gagah perkasa memerintahkan keraja perang di laut dan darat dan berdirilah gah kepujian pada antara mashriq dan maghrib yang nantiasa berkasih kasihan pada pihak aqtar dan segala alam nantiasa terpelihara daripada segala ketika dan zaman dengan takdir Tuhan Malik al-Manan Zul Jud wal Ihsan amma ba’dah 

Surat Bendahara Seri Maharaja Kedah kepada Francis Light (MS 40320/5, folio 9) berkaitan pembayaran hutang dan ketiadaan beras di Pulau Pinang

Al-Mustahaqqah

Surat kasih sayang tulus ikhlas yang tiada berkeputusan selagi ada perkitaran cakerawala matahari dan bulan daripada Bendahara Paduka Seri Maharaja negeri Kedah barang disampaikan Tuhan sarwa alam kepada sahabat beta Gurnador Pulau Pinang yang telah masyhur gah kepujian pada segala negeri Timur dan Barat lagi sangat arif bijaksana pandai memerintah laut dan darat dan membela segala dagang senteri tiada menjadi kesakitan 

Surat Raja Bayang kepada James Scott (MS 40320/5, folio 8) berkaitan penghantaran timah 6 bahara

Qawluhu al-Haqq

Bahawa inilah surat tulus dan ikhlas serta dengan suci hati putih lagi jernih amat hening iaitu daripada kita Raja Bayang ada terhatar al-khairi di dalam negeri Perak Darul Duan barang disampaikan Allah Tuhan seri sekalian alam apalah kiranya kepada sahabat kita Senyur Kapitan Uskut yang duduk di bawah bandar kompeni yang dalam negeri Pulau Pinang maqam al-darajat yang beroleh kelebihannya serta nama ihsan kemurahan yang amat masyhur kepada segala buldan yang dipuji oleh segala dagang dekat dan jauh pada memerintahkan segala handai taulannya dan sahabat dan kasihnya akan segala lagi memengebirakan alam yang makmur atas segala dagang yang teraniaya serta anak piatu dan yatim dan faqir miskin yang tiada berkesudahan 

Surat Seri Perdana Menteri kepada Francis Light (MS 40320/5, folio 6) berkaitan pembelian beras dari Perlis dan kematian Wintu (Jumaat, 29 Safar 1203, Tahun2 Ba, 28 November 1788)

Qawluhu al-Haqq

Surat ikhlas berkasih kasihan muafakat yang tiada berputusan selagi ada perkitaran cakerawala matahari dan bulan daripada beta Paduka Seri Perdana Menteri datang kepada sahabat beta Gurnador Pulau Pinang yang termasyhur sebutan pada antara segala laut dan darat dan berdirilah gah kepujian pada anta[ra] masyriq dan maghrib yang nantiasa berkasih kasihan dan setiawan pada segala negeri atas angin dan baruh angin berlakulah perintah kebajikan pada pihak aqtar dan segala alam nantiasa terpelihara daripada segala ketika dan zaman dengan takdir Tuhan Malik al-Manan Zu al-Jud wa al-ihsan amma ba’dah 

Surat Seri Maharaja Dewa Kedah kepada Francis Light (MS 40320/5, folio 5) berkaitan pembelian meriam tembaga 28 Safar 1200 (31 Disember 1785)

Al-Mustahaqqah

Kasih sayang serta ikhlas yang tiada berkeputusan selagi ada cahaya matahari dan bulan daripada adinda Seri Maharaja Dewa yang terwaqaf dalam negeri Kedah Darul Aman barang diwasilkan Tuhan sarwa alam pada hadrat kekanda Kapitan Lat Dewa Raja yang istirahat al-khair di negeri Benggala yang menyukakan hati segala handai dan taulannya di lagi amat mengasihani segala qarib dan ba’id amma ba’d 

Indeks Surat MS40320 Volume 5

Indeks Surat MS40320 Volume 5

Surat	Folio	Daripada	Kepada	Tarikh
‎1	Folio 4	Sultan Abdullah Kedah	Gabenor Jeneral di Benggala	Selasa, 24 Syawal 1199 (30 Ogos 1785)
‎2	Folio 5	Seri Maharaja Dewa	Francis Light	28 Safar 1200 (31 Disember 1785)
3	Folio 6	Seri Perdana Menteri	Francis Light	Jumaat, 29 Safar 1203, Tahun2 Ba (28 November 1788)
4	Folio 8	Raja Bayang	James Scott	-
5	Folio 9	Bendahara Seri Maharaja Kedah	Francis Light	-
‎6	Folio 10	Raja Muda Perlis	Francis Light	Isnin, 12 Rabiul Akhir 1202 Tahun Dal Awal / 21 Januari 1788
‎7	Folio 11	Yang Dipertuan Asahan	James Scott	-
‎8	Folio 12	Raja Cenak	Francis Light	Jumaat, 1 Safar, 1206 Tahun Alif / 30 September 1791
‎9	Folio 13	Sultan Ibrahim Selangor	Francis Light	1207H (1792/93)
‎10	Folio 14	Sultan Abdullah Kedah	Francis Light	Khamis, 23 Syawal 1206 / 14 Jun 1792
‎11	Folio 15	Merikan Kandu, Khatib Lebai, Husin Sab, Betasib dan Abu Bakar Lebai	Francis Light	-
‎12	Folio 16	Tengku Kelana Jaya Putera	Francis Light	24 Disember 1792
‎13	Folio 17	Laksamana Perak	Francis Light	12 Syaaban, Khamis
‎14	Folio 18	Orang Kaya Buluh Cina	Francis Light	-
‎15	Folio 21	Laksamana Kedah	Francis Light	17 Muharram, Jumaat
‎16	Folio 22	Laksamana Kedah	Francis Light	12 Rejab
‎17	Folio 23	Laksamana Kedah	Francis Light	Khamis, 12 Rabiul Awal 1203 / 11 Disember 1788
‎18	Folio 24	Bendahara Kedah	Francis Light	Sabtu, 27 Muharam 1204 Tahun2 Waw, 17 Oktober 1789
‎19	Folio 25	Kejuruan Muda Japura	Francis Light	-
‎20	Folio 26	Sayid Hasan	Francis Light	-
‎21	Folio 27	Laksamana Perak	Francis Light	12 Jamadil Akhir, Rabu
‎22	Folio 28	Raja Bendahara Perak	Francis Light	1202H / 1787
‎23	Folio 29	Raja Ala Idin	Francis Light	6 Muharam
‎24	Folio 30	Raja Kecik Besar Perak	Francis Light	Selasa, 5 Zulhijah 1201 / 18 September 1787
‎25	Folio 31	Orang Kaya Batu Bahara	Francis Light	Isnin, 11 Safar
‎26	Folio 33	Salinan Surat Francis Light	Sultan Abdullah Kedah	T.T
‎27	Folio 35	Francis Light	Maharaja Setia	Rabu, 12 Syaaban / 26 Mac 1793
‎28	Folio 36	Francis Light
‎29	Folio 37	Draf Surat	Gabenor Jeneral Benggala	26 Mac 1791
30	Folio 38	Francis Light	Sultan Abdullah Kedah
31	Folio 39	Francis Light
32	Folio 40, 41	Miya Muhamad dan Sheikh Mia		29 Jamadil Akhir 1205 Tahun2 Dal Akhir (5 Mac 1791)
33	Folio 42	Francis Light	Sultan Terengganu
34	Folio 43	Francis Light	Sultan Kedah
35	Folio 44	Francis Light	Sultan Kedah
36	Folio 45	Sultan Kedah	Francis Light	Ahad, 28 Rejab
37	Folio 46	Catatan Hutang
38	Folio 47	Francis Light	Sultan Kedah
39	Folio 48	Francis Light	Sultan Kedah
40	Folio 49	Panjang Pak Leha
‎41	Folio 50	Francis Light	Kedah
42	Folio 51	Draf Surat Han Ril	Sultan Kedah	T.T
‎43	Folio 52	Francis Light	Sultan Kedah
44	Folio 53	Francis Light	Sultan Terengganu
45	Folio 54	Francis Light	Orang Berkebun berladang	Sabtu, 15 Rejab, 1208 Tahun Jim / 15 Februari 1794
46	Folio 55	Francis Light	Tenku
‎47	Folio 56	Francis Light	Sultan Kedah
48	Folio 57		Tuan Sayid Husain
49	Folio 58		Tuan Sayid Husain
50	Folio 59	Shaikh Abdullah	Scott	6 Safar, Khamis
51	Folio 60	Francis Light	Sambas
52	Folio 61	Francis Light	Sultan Terengganu
53	Folio 62	Tengku Kejuruan Japura	Francis Light	T.T
54	Folio 63	Francis Light	Sultan Kedah	T.T
55	Folio 64	Nakhoda Basir	Nakhoda Mirangkandu
56	Folio 65	Nakhoda Po Kuala	Francis Light
57	Folio 66	Penggawa Telebong	Francis Light	Jumaat, 11 Rabiul Awal 1202 / 21 Disember 1787
58	Folio 67	Senarai nama penebas hutan
59	Folio 68	Cina Tim	Francis Light
60	Folio 69	Sultan Abdullah Mukaram Shah Kedah	Francis Light	14 Jamadil Awal
61	Folio 71		Francis Light
62	Folio 72		Francis Light	8 Safar 1205 (17 Oktober 1790
63	Folio 73	Francis Light	Sultan Abdullah
64	Folio 74	Francis Light	Yang Dipertuan Aceh	Selasa, 1 Rabiul Awal
65	Folio 75	Surat Ikrar	Francis Light
66	Folio 76	Salinan surat	Francis Light
67	Folio 77	Francis Light
68	Folio 79	Francis Light	Sultan Kedah	16 Shaaban 1205, Khamis (21 April 1791)
69	Folio 80	Francis Light	Sultan Terengganu	6 Zulkaedah
70	Folio 81	Francis Light	Sultan Terengganu	T.T
71	Folio 82	Draf Surat Francis Light	Bendahara & Laksamana Kedah	21 Rejab 1205, Ahad / 26 Mac 1791
72	Folio 83	Senarai barang Panglima Busu
73	Folio 84	Senarai Nama dan Rial